CÔNG TY BẢO HỘ LAO ĐỘNG & PCCC

Đảm bảo an toàn từ trước đến nay vẫn luôn là ưu tiên được đặt lên hàng đầu, đặc biệt là khi lưu thông trên đường bằng ô tô. Một khoảng thời gian trước đây khi Chính phủ đưa ra một số Nghị định và Thông tư xoay quan vấn đề trang bị bình chữa cháy cho ô tô đã gặp phải nhiều ý kiến trái chiều từ các chuyên gia và người dân, dư âm của vấn đề này vẫn còn có những tranh cãi cho đến hiện tại. Hãy cùng Thiên Kỳ Tâm đi tìm hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của bình chữa cháy cho ô tô nhé!

Thực hư việc bỏ quy định bình chữa cháy cho ô tô

Năm 2014, Chính phủ ban hành Nghị định 79, quy định chi tiết việc thi hành một số điều của Luật Phòng cháy chữa cháy và Luật sửa đổi. Trong đó, có quy định bắt buộc xe ô tô từ 4 chỗ trở lên phải trang bị bình chữa cháy.

Tiếp đó, vào năm 2015, Bộ Công an ban hành Thông tư 57, hướng dẫn cụ thể về định mức trang bị phương tiện phòng cháy chữa cháy đối với xe cơ giới đường bộ, bao gồm cả xe ô tô. Cụ thể:

• Xe dưới 9 chỗ: phải có ít nhất 1 bình chữa cháy dưới 4kg (hoặc 5 lít).
• Xe lớn hơn: yêu cầu 3 bình chữa cháy thường trực trên xe.

Trường hợp không tuân thủ, chủ xe có thể bị xử phạt hành chính từ 300.000–500.000 đồng.

Tuy nhiên, quy định này ngay từ khi còn là dự thảo đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Chủ xe lo ngại về:

• Chất lượng bình chữa cháy trôi nổi trên thị trường.
• Nguy cơ cháy nổ do nhiệt độ cao trong mùa nóng hoặc khi va chạm.
• Chi phí phát sinh không cần thiết.

Sau một thời gian dài triển khai và gây nhiều tranh cãi, đến ngày 10/1/2021, Chính phủ ban hành Nghị định 136/2020, chính thức bãi bỏ quy định bắt buộc trang bị bình chữa cháy đối với ô tô dưới 9 chỗ. Như vậy, quy định tại Nghị định 79/2014 không còn hiệu lực với nhóm phương tiện này.

Thay đổi này chỉ được áp dụng đối với các ô tô dưới 9 chỗ ngồi, các phương tiện khác vẫn giữ nguyên theo quy định đã ban hành trước đó.

Các loại bình chữa cháy xe ô tô

Các loại bình chữa cháy cho ô tô về cơ bản cũng chính là các loại bình chữa cháy thông thường nhưng được thiết kế với trong lượng và kích thước vừa phải phù hợp với từng loại ô tô khác nhau. Phổ biến nhất trên thị trường bình chữa chữa cháy ô tô hiện nay đang có 3 dạng chính như sau:

1. Bình chữa cháy dạng bột khô

Bình chữa cháy dạng bột hệ MFZ sử dụng bột trắng mịn, trong đó 80% là NH₄HCO₃ (amoni bicarbonat) hoặc NaHCO₃ (natri bicarbonat). Khi xảy ra cháy Bột được phun phủ kín lên bề mặt chất cháy, tạo thành lớp màng cách ly. Oxi không thể tiếp xúc với vùng cháy, ngăn chặn quá trình cháy tiếp diễn. Đồng thời, phản ứng hoá học giải phóng khí CO₂, giúp hạ nhiệt và dập lửa nhanh chóng.

Ưu điểm của bình bột chữa cháy ô tô

• Thiết kế nhỏ gọn, dễ bố trí trong xe.
• Hiệu quả cao với đám cháy do xăng, dầu, các chất lỏng dễ cháy thường gặp trên phương tiện giao thông.
• An toàn cho người sử dụng, nếu dùng đúng liều lượng khuyến cáo.
• Trọng lượng nhẹ, vỏ bình mỏng, thuận tiện cất giữ và sử dụng khi cần thiết.
• Giá thành rẻ hơn so với bình CO₂ – phù hợp túi tiền của đa số người dùng.

Nhược điểm của bình chữa cháy dạng bột cho ô tô

• Không phù hợp với thiết bị điện tử: Bột không tan trong nước, có thể gây hư hỏng linh kiện điện, điện tử nếu sử dụng trong cabin hoặc khoang máy.
• Khó làm sạch sau khi sử dụng: Bột chữa cháy tồn đọng lại, gây bẩn và mất thời gian vệ sinh.
• Kém hiệu quả với đám cháy kim loại nặng: Do nhiệt độ cao và khả năng giữ nhiệt lâu của kim loại, bình bột không đủ sức dập tắt hoàn toàn loại cháy này. Tuy nhiên, thành phần kim loại nặng trong xe thường ít, nên rủi ro không cao

2. Bình chữa cháy khí CO2

Bình cứu hỏa khí CO2 thuộc hệ MT là một loại bình chữa cháy có sử dụng chất chữa cháy là khí CO2 được nén lỏng bên trong bình với áp suất cao. Bình được thiết kế để hoạt động theo nguyên lý làm giảm nhiệt độ của đám cháy với khí CO2 lạnh đến -79 độ C và làm loãng khí oxi xung quanh đám cháy.

Ưu điểm của bình chữa cháy khí CO2

• Do khí CO2 được nén lỏng với áp suất lớn bên trong bình nên khi phun ra sẽ tạo áp lực rất là lớn nên giúp hỗ trợ dập tắt cháy nhanh hơn (khoảng vài giây kể từ khi bắt đầu xả với những điểm cháy nhỏ).
• Không gây độc hại tới sức khoẻ con người với lượng không quá lớn, cũng như không ảnh hưởng môi trường xung quanh do chất chữa cháy ở dạng khí nên sẽ tan dần vào trong không khí.
• Sẽ phát huy được hiệu quả cực tốt đối với cháy có các thiết bị điện, điện tử, cũng như kim loại có nhiệt độ cao do khí CO2 lạnh được phun ra trực tiếp giúp giảm nhiệt độ nhanh chóng.

Nhược điểm của bình chữa cháy khí CO2

• Trọng lượng của bình chữa cháy khí CO2 sẽ nặng hơn so với bình chữa cháy dạng bột nên việc di chuyển sẽ khó khăn hơn.
• Nếu tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người có thể gây bỏng lạnh hoặc ngạt khí do nhiệt độ của khí CO2 nén lạnh trong bình xuống mức rất thấp -79 độ C.
• Không nên sử dụng bình chữa cháy loại này trong không gian kí và không có lỗi thoát do sẽ ảnh hưởng đến hô hấp của con người khi lượng khí CO2 quá nhiều làm loãng khí oxi trong không khí.

Bình chữa cháy khí CO2 sẽ phát huy được tác dụng tốt nhất đối với các loại xe có trọng tải lớn như xe tải trên 2 tấn, xe container, xe khách từ 29 chỗ ngồi trở lên….\

3. Bình cứu hỏa dạng bọt (Foam)

Bình chữa cháy dạng bọt Foam là loại bình chữa cháy sử dụng chất chữa cháy dạng bọt, thực hiện theo nguyên lý cách ly chất cháy với oxi trong khí khi tạo một lớp màng phủ lên trên gốc cháy.

Ưu điểm của bình Foam chữa cháy

• An toàn cho sức khỏe con người: Chất chữa cháy dạng bọt không chứa thành phần độc hại, không gây kích ứng khi tiếp xúc với da hoặc hô hấp.
• Thân thiện với môi trường: Bọt chữa cháy không phát sinh khí độc, không để lại tồn dư nguy hiểm sau khi sử dụng.
• Hiệu quả trong việc ngăn cháy lan: Foam tạo thành lớp phủ cách ly, giúp ngăn oxi tiếp xúc với vật cháy và hạn chế khả năng bùng phát lại sau khi dập tắt

Nhược điểm của bình Foam chữa cháy

• Hiệu quả phụ thuộc vào độ phủ: Bọt Foam chỉ phát huy tối đa tác dụng nếu phủ đều toàn bộ vật và gốc cháy. Nếu lượng bọt quá ít hoặc phủ không kín, khả năng chữa cháy sẽ bị giảm đáng kể.
• Tiêu hao nhanh và cần nhiều bọt hơn: So với dạng bột hay CO₂, bình Foam cần dung tích lớn hơn cho cùng một loại đám cháy – điều này không phù hợp với các không gian nhỏ hẹp như khoang xe ô tô.

Các loại trọng lượng bình chữa cháy phù hợp cho xe ô tô

Đối với mỗi loại xe sẽ cần những loại bình chữa cháy với size và trọng lượng tương ứng để đảm bảo không gian cũng như hiệu quả chữa cháy.

• Bình cứu hoả mini như 500ml, 1000ml…
• Bình cứu hỏa cỡ trung như bình 1kg, 2kg…
• Bình cứu hỏa cỡ lớn như bình 4kg, 6kg…

Dù là tuỳ từng loại xe sẽ có những lựa chọn và kích thước bình tương ứng nhưng cũng cần thực hiện đúng theo quy định về yêu cầu trọng lượng bình cũng như dung tích của xe.

• Trước đây xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi sẽ cần trang bị 1 bình chữa cháy có trọng lượng dưới 4kg hoặc 5 lít nhưng sau đó quy định này đã bị bãi bỏ.
• Xe ô tô từ 10 – 15 chỗ ngồi cần tối thiểu 1 bình 4kg – 6kg hoặc bình 5–9 lít.
• Xe ô tô từ 16 – 30 chỗ ngồi sẽ cần trang bị 1 bình dưới 4kg hoặc dưới 5 lít và thêm 1 bình từ 4kg – 6kg hoặc từ 5–9 lít.
• Xe ô tô trên 30 chỗ ngồi sẽ cần trang bị 1 bình dưới 4kg hoặc bình dưới 5 lít, và thêm 2 bình từ 4kg – 6kg hoặc từ 5–9 lít để đảm bảo nhất.

Cách sử dụng bình chữa cháy ô tô đúng cách

Việc trang bị bình chữa cháy trên xe ô tô (tùy từng loại xe) là quy định bắt buộc. Tuy nhiên, chỉ có bình thôi chưa đủ — sử dụng sai cách có thể gây nguy hiểm ngược lại cho chính bạn và người xung quanh.

Dưới đây là các bước cơ bản, dễ nhớ để xử lý tình huống cháy trên xe

• Bước 1: Lắc đều bình (đối với bình bột): Trước khi sử dụng, lắc nhẹ bình 4–5 lần để chất bột bên trong tơi ra, không bị vón cục — giúp hiệu quả phun đạt tối đa.
• Bước 2: Mở khóa an toàn: Giật chốt an toàn hoặc tháo nắp niêm phong. Đây là thao tác bắt buộc để kích hoạt khả năng phun xả của bình.
• Bước 3: Cầm chắc bình theo phương thẳng đứng: Giữ bình đứng, tay cầm chắc chắn, hướng vòi về gốc đám cháy (không phải ngọn lửa) — nơi bắt đầu phát cháy.
• Bước 4: Bóp mạnh van xả và phun. Bóp dứt khoát và giữ tay liên tục. Phun quét đều vào gốc lửa cho đến khi ngọn lửa bị dập hoàn toàn. Trong quá trình phun, duy trì khoảng cách an toàn, tránh lại gần quá khi ngọn lửa còn lớn.

Lưu ý:

• Cẩn trọng với đám cháy do xăng, dầu: Các chất như xăng, dầu rất dễ cháy và có khả năng lan nhanh trên diện rộng. Vì thế, muốn dập lửa hiệu quả, phải phun phủ đều chất chữa cháy lên toàn bộ bề mặt gốc cháy — chỉ phun một điểm sẽ không đủ.
• Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ: Bình chữa cháy không phải để “trưng” trên xe mà cần được kiểm tra thường xuyên theo khuyến cáo của nhà sản xuất
• Hạn sử dụng không phải vô thời hạn: Hầu hết bình chữa cháy có hạn sử dụng khoảng 5 năm, nhưng con số này phụ thuộc vào loại bình và cách bảo quản.
  • Bình bột: Hiệu quả phụ thuộc vào lượng khí nén trơ bên trong. Nếu khí giảm, lực phun yếu → không dập cháy được.
  • Bình CO₂: Cần đảm bảo lượng khí CO₂ không bị rò rỉ. Nếu khí bay hơi dần → bình gần như vô tác dụng khi cần.

Lưu ý bảo quản bình chữa cháy an toàn trên ô tô

Việc bảo quản bình chữa cháy trong không gian kín và bí như xe ô tô cũng cần có những chú ý nhất định để đảm bảo an toàn cho phương tiện cũng như cho con người.

Không đặt bình cứu hoả ở nơi có nhiệt độ cao

Các bình kín có chứa khí nén bên trong thường sẽ có áp suất rất là cao mà bình kín lại kỵ với những khu vực có nhiệt độ cao. Do đó, hầu hết các nhà sản xuất bình chữa cháy đều khuyến nghị bảo quản bình chữa cháy ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp và ở những khu vực có nhiệt độ không quá cao vượt ngưỡng 50-55 độ C như khu vực táp-lô, khay để đồ ngay phía dưới kín hậu của xe….

Đặt bình chữa cháy trong tầm với của tài xế

Theo như khuyến nghị từ hãng xe nổi tiếng Volvo thì nơi nên đặt bình chữa cháy chính là ngay phần phía dưới ghế tài xế haowcj treo ngay ở điểm phía trước ghế hành hành khách….ưu tiên khu vực thuộc phạm vi tầm với của con người và không gây vướng víu, ảnh hưởng đến các hoạt động vận hành. Thêm vào đó cũng cần lưu ý tránh để các bình chữa cháy ở trong tầm với của trẻ nhỏ để tránh tuyệt đối sự cố có thể phát sinh. 

Hạn chế di chuyển qua lại bình chữa cháy quá nhiều

Khi để bình chữa cháy trên xe ô tô nên cố định chúng lại để đảm bảo tránh va đập gây ra sự cố, cũng không nên để bình chữa cháy ở cốp sau tự do vì nó dễ xảy ra va đập, rung lắc liên tục có thể phát sinh sự cố cháy nổ. Thêm vào đó, khi xảy cháy mà bình chữa cháy lại để cốp sau sẽ phát sinh thêm thời gian khắc phục và qua mất thời điểm vàng để hạn chế thiệt hại.

Trên đây là những thông tin về bình chữa cháy cho ô tô mà Thiên Kỳ Tâm muốn chia sẻ tới bạn đọc, mong rằng chúng sẽ là những thông tin hữu ích dành cho mọi người, nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn thêm, vui lòng liên hệ trực tiếp với Thiên Kỳ Tâm hoặc để lại bình luận để nhanh chóng nhận được phản hồi. Thanks.